"Digitalizacja polichromii i gmerków w cerkwi św Onufrego w Posadzie Rybotyckiej"
Polskie Bractwo Kawalerów Gutenberga w porozumieniu z Parafią Archikatedralną w Przemyślu skutecznie aplikowało w Narodowym Instytucie Audiowizualnym o dofinansowanie pełnej inwentaryzacji (digitalizacji) malowideł ściennych i gmerków we wnętrzu cerkwi pod wezwaniem Św. Onufrego.
Projekt nasz, złożony w Narodowym Instytucie Audiowizualnym w ramach programu Dziedzictwo Cyfrowe uzyskał wysoką notę (3 miejsce w konkursie projektów). Prace w ramach projektu o nazwie "Digitalizacja polichromii i gmerków w cerkwi św Onufrego w Posadzie Rybotyckiej" przeprowadzono z końcem 2011 roku. Całość prac zrealizował zespół specjalistów powołany przez Bractwo. Cyfrową dokumentację fotograficzno - pomiarową wykonał Paweł Myszka z zespołem, zaś rysunki rekonstrukcyjne oraz analizę ikonograficzną i historyczną Jarosław Giemza. Oprócz malowideł ściennych w nawie i sanktuarium oraz gmerków w kruchcie, zinwentaryzowano i rozpoznano pozostałości malowideł i gmerki w kaplicy górnej. Efektem prac jest pełna digitalizacja ponad 300 mkw ścian pokrytych XV wiecznymi malowidłami, unikalnymi w skali światowej.
Cerkiew od XVII w. była użytkowana przez grekokatolików. Po akcji „Wisła” przejęło ją państwo i dopiero w 2010 roku wróciła w ręce Kościoła grekokatolickiego. W latach 60., gdy od ścian świątyni zaczął odpadać tynk, odsłoniły się skarby, o których nikt nie wiedział. Okazało się, że ściany pokryte są malowidłami, przedstawiającymi m.in. Boga i chóry niebiańskie, postaci Bogurodzicy i Chrystusa w otoczeniu Proroków, Mękę Pańską i sobory powszechne. Wtedy jednak prace nad wydobywaniem fresków spod warstwy tynku przerwano i powrócono do nich dopiero w latach 80.
Odnalezione polichromie oraz tzw. gmerki, czyli napisy wyryte przez pielgrzymów, są zabytkiem o niebywałym znaczeniu. Historyk sztuki Jarosław Giemza porównuje ich wartość do malowideł wykonanych dla Jagiellonów, a dostępnych np. na Wawelu.
Dokładne zmierzenie i sfotografowanie fresków jest pierwszym etapem przed rozpoczęciem prac konserwatorskich, na które obecnie są zbierane fundusze. Abp Jan Martyniak, grekokatolicki metropolita warszawsko-przemyski, stwierdził na konferencji prasowej, że państwo powinno pomóc w finansowaniu tych działań. Poinformował też, że w przyszłości świątynia może być wykorzystywania przez wiernych różnych obrządków, co jest praktyką w tym regionie.
Kliknij TUTAJ, aby obejrzeć efekty prac dokumentalistów.